Merhaba, bu derste Rusçada ismin halleri (Падежи) konusuna giriş yapıp ismin –i hali (Винительный Падеж) konusunu işleyeceğiz. İlk önce Rusçada ismin  hangi halleri var bunlara bir bakalım.

· Именительный Падеж  (Кто? Что?) Yalın Hal

· Винительный Падеж  (Кого? Что?)  -i Hali

· Родительный Падеж  (Кого? Чего?) -in Hali

· Дательный Падеж (Кому? Чему?) -e Hali

· Творительный Падеж (С Кем? С Чем?)  -ile Hali

· Предложный Падеж (О Ком? О Чем) -de hali (Hakkında)

Винительный Падеж  (Кого? Что?)

  Кого ? (Kimi?) ve Что ? (Neyi ?) sorularının cevabıdır.

  Hatırlarsanız Cinsler (Род) bölümünde cinslerin ismin hallerindeki öneminden bahsetmiştik.Rusçada hangi halde ismin sonuna hangi harfin geleceği o ismin cinsine göre değişiklik göstermektedir.Şimdi bunu aşağıdaki tablo üzerinden anlatalım.

  Tabloda kullanılan kısaltmalar:

М.Р = Мужской Род = Erkek Cins.

Ж.Р = Женский Род = Dişi Cins.

С.Р= Средний Род = Orta Cins.

-/ = Sessiz Harfle biten isimler.

Мужской Род

  Винительный Падеж  erkek cinste ismin canlımı yoksa cansızmı olduğu önemlidir.Yani erkek cinste ismin –i hali için önce canlı olup olmadığına bakıyoruz.Tablodanda takip ettiğiniz gibi

Студент = Öğrenci  kelimesi  canlıdır.Yani öğrenci canlı bir varlıktır ve sonu sessiz bir harfle bitmektedir.

Bu durumda kelimenin sonuna –a harfi gelir.

Студента =  Öğrenciyi.

Bununla ilgili başka bir örnek vermek gerekirse :

Ахмет – Ахмета =  Ahmet- Ahmeti

Вчера я увидел Ахмета на улице.  (Dün Ahmeti sokakta gördüm)

  Eğer isim canlı ve sonu –ь  ile bitiyorsa  –ь   düşer ve onun yerine -яharfi gelir.

Преподаватель – Преподавателя = Öğretmen – Öğretmeni

Не могу слышат преподавателя (Öğretmeni duyamıyorum)

  Eğer isim canlı ve sonu –й ile bitiyorsa –й düşer ve onun yerine –яharfi gelir.

Андрей – Андрея = Andrey – Andreyi .

Помнишь Андрея ? (Andreyi hatırlıyor musun?)

Eğer isim cansız ise sonu hangi harf olursa olsun aynı olduğu gibi kalır.

Журнал = Dergi –Dergiyi

Словарь = Sözlük – Sözlüğü

Музей = Müze – Müzeyi

  Burada Словарь ve Музей kelimelerinin sonundaki  –ь  ve  -й  harfleri aklınızı karıştırmasın.Bu harfler değişmiyor ,çünkü öncelikle baktığımız bu isimlerin canlı olup olmadığı.Dergi ,Müze ve Sözlük kelimeleri cansız olduğu için –i halinde son harfleri değişmiyor.

Женский Род

Dişi cinste ismin canlı olup olmadığı önemli değildir.

İsmin son harfi –a ile bitiyorsa –a harfi düşer ,yerine –у harfi gelir.

Студентка - Студентку = Öğrenci (Kız)- Öğrenciyi.

Машина – Машину = Araba – Arabayı

Водить Машину (Arabayı kullanmak)

İsmin son harfi –я ile bitiyorsa –я harfi düşer yerine –ю harfi gelir.

Аудитория – Аудиторию = Konferans Salonu(Dersane) – Konferans Salonunu(Dersaneyi)

  Eğer Dişi cins –ь ile biten bir isim ise hiçbir değişiklik olmaz.

Подпись - Подпись = İmza - İmzayı

Площадь – Площадь = Meydan – Meydanı

Средний Род

Винительный Падеж  Средний Род’da herhangi bir değişiklik olmaz.

Окно- Окно (Pencere -Pencereyi)

Море- Море (Deniz-Denizi )

Винительный Падеж  ile kullanılan başlıca fiiller:

Читать Прочитать (Что ?) Okumak

Писать Написать (Что ?) Yazmak

Изучать (Что ?) Öğrenmek

Переводить Перевести (Что ?) Çevirmek ,Çeviri yapmak(Makale,Metin vs.)

Готовить Приготовить (Что ?) Hazırlamak

Объяснять Объяснить (Что ?) Açıklamak

Покупать Купить (Что ?) Satın Almak

Отправлять  Отправить (Что ?) Göndermek (Mektup,Faks vs.)

Получать Получить (Что ?) Almak,Kavuşmak

Исправлять Исправить (Что ?) Onarmak ,Düzeltmek (Hata vs.)

 Обсуждать Обсудить (Что ?) Görüşmek ,Tartışmak

Терять Потерять (Что ?) Kaybetmek,Yitirmek

Заказывать Заказать (Что ?) Ismarlamak ,Sipariş etmek

Показывать Показать (Что ?) Göstermek

Анализировать Проанализировать (Что ?) Analiz etmek,Çözümlemek

Приглашать Пригласить (Кого?) Davet Etmek

Провожать Проводить (Кого?) Uğurlamak

Забывать Забыть (Кого? Что ?)  Unutmak      

Слушать  Послушать (Кого? Что ?) Dinlemek

Вспоминать Вспомнить  (Кого? Что ?) Hatırlamak

Платить Заплатить  (Что ? За Что?) Ödemek 

Любить (Кого? Что ?) Sevmek

Örnekler

Я читаю книгу. (Kitabı okuyorum)

Я прочитал эту книгу. (Bu kitabı okudum)

Он часто писал письма мне. (Sık sık bana mektup yazardı)

Она написала статью вчера. (Dün makaleyi yazdı)

Я изучаю Русский язык. (Rusça öğreniyorum)

Она переводит тексты. (Metinleri çeviriyor)

Она перевела два текста с Турецкого на Русский язык. (İki metni Türkçe'den Rusça'ya çevirdi)

Она готовит ужин. (Akşam yemeği hazırlıyor)

Она приготовила куличи на Пасху. (Paskalya için kek hazırladı)

Они покупают хлеб каждый день? (Her gün ekmek alıyorlar mı?)

Вчера они купили эту машину. (Dün bu arabayı satın aldılar)

Я отправляю письмо каждый год. (Her yıl mektup yollarım)

Ты отправишь письмо ей? (Ona mektup yollayacak mısın?)

Каждое утро я получаю свежие газеты. (Her sabah yeni gazeteleri alırım)

Я не получил твое смс сегодня. (Bugün sms'ini almadım)

Он часто теряет свои очки. (Sık sık gözlüklerini kaybeder)

Мужчина потерял кошелек. (Adam cüzdanını kaybetmiş)

В театре показывают новый спектакль. (Tiyatroda yeni gösteriyi sergiliyorlar [gösteriyorlar])

Гид показал все достопримечательности города. (Rehber şehrin gezilebilecek tüm yerlerini gösterdi.)

Цирк приглашает всех на новое представление. (Sirk herkesi yeni gösteriye davet ediyor)

Маша пригласила Олю в гости. (Maşa Olyayı misafirliğe davet etti)

Иван часто забывает дома книги. (İvan kitapları sık sık evde unutur)

Оля забыла дома тетрадь. (Olya defteri evde unuttu)     

Анна любит вспоминать детство. (Anna çocukluğunu anımsamayı seviyor)

Миша не сразу вспомнил его имя. (Mişa onun adını hatırlayamadı)

  Şu ana kadar Винительный Падеж ‘de isimlerin sonuna hangi eklerin geldiğini ve Винительный Падеж  ile kullanılan başlıca fiilleri gördük.Bir sonraki dersimizde çoğul isimlerin –i halinde hangi ekleri alacaklarına bakalım.

Ulaş POLATLI

Yorumlar