Деепричастие

 Merhaba ;  bu derste Деепричастие yani  zarf fiil (bağ fiil) konusunu işleyeceğiz.Ancak rusçada Деепричастие (zarf fiil, bağ fiil) konusuna geçmeden önce türkçede zarf fiil konusunu hatırlayarak, dilbilgimizi tazeleyelim.

 Zarf fiil ; bir fiilin cümlede zarf görevinde kullanıldığı halidir. Genelde yükleme yöneltilen “nasıl” ve “ne zaman” sorularının yanıtıdır.Fiillere bağ fiil eki eklenerek yapılırlar.Şimdi bu ekleri görelim.

-p (-ıp, -ip, -up, -üp)

-arak (-erek)

-a (-e)

-ınca (-ince, -unca, -ünce)

-madan (-meden)

-maksızın (-meksizin)

-dıkça (-dikçe, -dukça, -dükçe,-tıkça, -tikçe, -tukça, -tükçe)

-alı (-eli)

-ken, -dığında (-diğinde, -duğunda, -düğünde)

 

Pencereyi açınca, bir serinlik geldi.

Bana haber vermeden gitmiş.

Ödevlerini yapıp hemen yatıyorsun.

Yatarak kitap okuyordu.

Bu evrakları alt kattaki memura imzalatıp,tekrar bana getirin.

 

 Şimdi dilbilgimizi tazeledikten sonra Rusçada Деепричастие (zarf fiiller) konusuna geçebiliriz.

Деепричастие konusunu iki ana başlıkta inceleyeceğiz. Bunlar :

1 - Несовершенный вид 

2 - Совершенный вид 

1 - Несовершенный вид  ile Деепричастие

 Şimdiki zamanda zarf fiil yaparken öncelikle fiilin üçüncü çoğul şahıs çekimini (они) almamız gerekiyor.Örneğin говорят, анализируют,думают,наказывают,моют gibi.  Daha sonra –ят,-ют son ekleri atılır ve yerine –я konur.

Говоря со мной, она не смотрет  на меня. (Benimle konuşurken, bana bakmıyor.)

Анализируя ситуацию, мы учитиваем не только возможности. (Durumu analiz ederken, sadece olasılıkları hesaba katmıyoruz.)

Думая о тебе, я всегда вспоминаю твою улыбку. (Seni düşünürken, hep gülümsemeni anımsıyorum.)

Наказывая преступника, наше общество не мстит ему, а стремится его исправить. (Suçluyu cezalandırırken, meclisimiz(topluluğumuz) ondan intikam alma değil, onu ıslah etme gayretindedir.)

Её мама моя посуду, поёт песню.(Annesi bulaşık yıkarken, şarkı söyler.)

 

Şimdi de sonu –ься ile biten fiillerin nasıl Деепричастие yapıldığına bakalım.

Yine fiilin üçüncü çoğul şahıs çekimini (они) almamız gerekiyor. Daha sonra –ятся,-ются son ekleri atılır ve yerine –ясь konur.

Заниматься -> Занимаются = Занимаясь

Занимаясь в спортзале, он познакомился с известным футболистом. (Spor salonunda çalışırken[spor yaparken], ünlü bir futbolcu ile tanıştı.)

 

2 - Совершенный вид  ile Деепричастие

Fiilin mastar halinin sonundaki  –ить , ать , ыть eki kaldırılır ve yerine “в” harfi getirilir.

Позавтракав, я пошёл на работу. (Kahvaltı edip, işe gittim.)

Закончив работать,  я вернулся домой. (İşi  bitirip, eve döndüm.)

Написав письмо, я послал тебе. (Mektubu yazıp, sana gönderdim.)

Закрыв дверь, она начала слушать музыку. (Kapıyı kapatıp, müzik dinlemeye başladı.)

Şimdi de sonu –ься ile biten fiillerin nasıl Деепричастие yapıldığına bakalım.

Öncelikle fiilin mastar halinin sonundaki –ться eki kaldırılır ve yerine –вшись getirilir.

Проснуться -> Проснувшись

Проснувшись в 7 часов, я принял душ. (Saat 7’de uyanıp, duş aldım.)

Not :  Деепричастие bulunan cümlede sadece bir özne bulunur.Aşağıdaki cümle yanlıştır.

Выйдя из дома , дождь шёл.

 

Ulaş POLATLI


Yorumlar

Yeşim - 26.04.2017

Ulas bey kısa ve oz tesekkurler.

Abdullah - 2.10.2015

kardeşim çok teşekkür ederim faydalı bir paylaşım

DERSLERDE ARA

Açıklama

Merhaba ; bu derste Деепричастие yani rusçada zarf fiil (bağ fiil) konusunu işleyeceğiz. Rusçada fiillerden nasıl zarf fiil (bağ fiil) yapılır, gelin birlikte inceleyelim.