Merhaba, bu derste Rusçada ismin halleri (Падежи) konusuna giriş yapıp ismin –i hali (Винительный Падеж) konusunu işleyeceğiz. İlk önce Rusçada ismin hangi halleri var bunlara bir bakalım.
· Именительный Падеж (Кто? Что?) Yalın Hal
· Винительный Падеж (Кого? Что?) -i Hali
· Родительный Падеж (Кого? Чего?) -in Hali
· Дательный Падеж (Кому? Чему?) -e Hali
· Творительный Падеж (С Кем? С Чем?) -ile Hali
· Предложный Падеж (О Ком? О Чем) -de hali (Hakkında)
Винительный Падеж (Кого? Что?)
Кого ? (Kimi?) ve Что ? (Neyi ?) sorularının cevabıdır.
Hatırlarsanız Cinsler (Род) bölümünde cinslerin ismin hallerindeki öneminden bahsetmiştik.Rusçada hangi halde ismin sonuna hangi harfin geleceği o ismin cinsine göre değişiklik göstermektedir.Şimdi bunu aşağıdaki tablo üzerinden anlatalım.
Tabloda kullanılan kısaltmalar:
М.Р = Мужской Род = Erkek Cins.
Ж.Р = Женский Род = Dişi Cins.
С.Р= Средний Род = Orta Cins.
-/ = Sessiz Harfle biten isimler.
М.Р. |
Canlı |
-/ - а Ь - я й - я |
Студента Преподавателя Андрея |
Cansız |
Aynı Kalır |
Журнал Словарь Музей |
|
Ж.Р. |
а - у я - ю ь - ь |
Студентку Аудиторию Мать |
|
С.Р |
о - о е - е |
Окно Море |
Мужской Род
Винительный Падеж erkek cinste ismin canlımı yoksa cansızmı olduğu önemlidir.Yani erkek cinste ismin –i hali için önce canlı olup olmadığına bakıyoruz.Tablodanda takip ettiğiniz gibi
Студент = Öğrenci kelimesi canlıdır.Yani öğrenci canlı bir varlıktır ve sonu sessiz bir harfle bitmektedir.
Bu durumda kelimenin sonuna –a harfi gelir.
Студента = Öğrenciyi.
Bununla ilgili başka bir örnek vermek gerekirse :
Ахмет – Ахмета = Ahmet- Ahmeti
Вчера я увидел Ахмета на улице. (Dün Ahmeti sokakta gördüm)
Eğer isim canlı ve sonu –ь ile bitiyorsa –ь düşer ve onun yerine -яharfi gelir.
Преподаватель – Преподавателя = Öğretmen – Öğretmeni
Не могу слышат преподавателя (Öğretmeni duyamıyorum)
Eğer isim canlı ve sonu –й ile bitiyorsa –й düşer ve onun yerine –яharfi gelir.
Андрей – Андрея = Andrey – Andreyi .
Помнишь Андрея ? (Andreyi hatırlıyor musun?)
Eğer isim cansız ise sonu hangi harf olursa olsun aynı olduğu gibi kalır.
Журнал = Dergi –Dergiyi
Словарь = Sözlük – Sözlüğü
Музей = Müze – Müzeyi
Burada Словарь ve Музей kelimelerinin sonundaki –ь ve -й harfleri aklınızı karıştırmasın.Bu harfler değişmiyor ,çünkü öncelikle baktığımız bu isimlerin canlı olup olmadığı.Dergi ,Müze ve Sözlük kelimeleri cansız olduğu için –i halinde son harfleri değişmiyor.
Женский Род
Dişi cinste ismin canlı olup olmadığı önemli değildir.
İsmin son harfi –a ile bitiyorsa –a harfi düşer ,yerine –у harfi gelir.
Студентка - Студентку = Öğrenci (Kız)- Öğrenciyi.
Машина – Машину = Araba – Arabayı
Водить Машину (Arabayı kullanmak)
İsmin son harfi –я ile bitiyorsa –я harfi düşer yerine –ю harfi gelir.
Аудитория – Аудиторию = Konferans Salonu(Dersane) – Konferans Salonunu(Dersaneyi)
Eğer Dişi cins –ь ile biten bir isim ise hiçbir değişiklik olmaz.
Подпись - Подпись = İmza - İmzayı
Площадь – Площадь = Meydan – Meydanı
Средний Род
Винительный Падеж Средний Род’da herhangi bir değişiklik olmaz.
Окно- Окно (Pencere -Pencereyi)
Море- Море (Deniz-Denizi )
Винительный Падеж ile kullanılan başlıca fiiller:
Читать Прочитать (Что ?) Okumak
Писать Написать (Что ?) Yazmak
Изучать (Что ?) Öğrenmek
Переводить Перевести (Что ?) Çevirmek ,Çeviri yapmak(Makale,Metin vs.)
Готовить Приготовить (Что ?) Hazırlamak
Объяснять Объяснить (Что ?) Açıklamak
Покупать Купить (Что ?) Satın Almak
Отправлять Отправить (Что ?) Göndermek (Mektup,Faks vs.)
Получать Получить (Что ?) Almak,Kavuşmak
Исправлять Исправить (Что ?) Onarmak ,Düzeltmek (Hata vs.)
Обсуждать Обсудить (Что ?) Görüşmek ,Tartışmak
Терять Потерять (Что ?) Kaybetmek,Yitirmek
Заказывать Заказать (Что ?) Ismarlamak ,Sipariş etmek
Показывать Показать (Что ?) Göstermek
Анализировать Проанализировать (Что ?) Analiz etmek,Çözümlemek
Приглашать Пригласить (Кого?) Davet Etmek
Провожать Проводить (Кого?) Uğurlamak
Забывать Забыть (Кого? Что ?) Unutmak
Слушать Послушать (Кого? Что ?) Dinlemek
Вспоминать Вспомнить (Кого? Что ?) Hatırlamak
Платить Заплатить (Что ? За Что?) Ödemek
Любить (Кого? Что ?) Sevmek
Örnekler
Я читаю книгу. (Kitabı okuyorum)
Я прочитал эту книгу. (Bu kitabı okudum)
Он часто писал письма мне. (Sık sık bana mektup yazardı)
Она написала статью вчера. (Dün makaleyi yazdı)
Я изучаю Русский язык. (Rusça öğreniyorum)
Она переводит тексты. (Metinleri çeviriyor)
Она перевела два текста с Турецкого на Русский язык. (İki metni Türkçe'den Rusça'ya çevirdi)
Она готовит ужин. (Akşam yemeği hazırlıyor)
Она приготовила куличи на Пасху. (Paskalya için kek hazırladı)
Они покупают хлеб каждый день? (Her gün ekmek alıyorlar mı?)
Вчера они купили эту машину. (Dün bu arabayı satın aldılar)
Я отправляю письмо каждый год. (Her yıl mektup yollarım)
Ты отправишь письмо ей? (Ona mektup yollayacak mısın?)
Каждое утро я получаю свежие газеты. (Her sabah yeni gazeteleri alırım)
Я не получил твое смс сегодня. (Bugün sms'ini almadım)
Он часто теряет свои очки. (Sık sık gözlüklerini kaybeder)
Мужчина потерял кошелек. (Adam cüzdanını kaybetmiş)
В театре показывают новый спектакль. (Tiyatroda yeni gösteriyi sergiliyorlar [gösteriyorlar])
Гид показал все достопримечательности города. (Rehber şehrin gezilebilecek tüm yerlerini gösterdi.)
Цирк приглашает всех на новое представление. (Sirk herkesi yeni gösteriye davet ediyor)
Маша пригласила Олю в гости. (Maşa Olyayı misafirliğe davet etti)
Иван часто забывает дома книги. (İvan kitapları sık sık evde unutur)
Оля забыла дома тетрадь. (Olya defteri evde unuttu)
Анна любит вспоминать детство. (Anna çocukluğunu anımsamayı seviyor)
Миша не сразу вспомнил его имя. (Mişa onun adını hatırlayamadı)
Şu ana kadar Винительный Падеж ‘de isimlerin sonuna hangi eklerin geldiğini ve Винительный Падеж ile kullanılan başlıca fiilleri gördük.Bir sonraki dersimizde çoğul isimlerin –i halinde hangi ekleri alacaklarına bakalım.
Винительный Падеж 2 dersimize Buradan ulaşabilirsiniz
Ulaş POLATLI
Merhabalar. İlk olarak bu güzel anlatım için teşekkürler. Benim sormak istediğim istisna isimler de çekimi nasıl yapıyoruz? Mesela дядя kelimesinin sıfat çekimi nasıl oluyor? Saygılar efendim.
Merhaba Emine, çok yerinde bir konuya değinmişsiniz. Bu konuya dersimizde yer vermemişiz. Sorunuz vesilesiyle bu konuya da burada değinelim. дядя ve папа gibi istisnai cinslerde yani dişi cins gibi görünüp erkek cins olan kelimeler de dişi cins gibi çekilir. Yani dersimizin başlığı ВИНИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ üzerinden örneklendirecek olursak дядя дядю olur (Tablomuzda da dikkat ederseniz Dişi cinste я , ю oluyordu) а ile biten isimler ise у olur bu yüzden папа, папу olur. Umarım kısaca açıklayabilmişimdir. Saygılar bizden
Hocam bu kurallarda ismin çoğul halinde uğradığı yada uğrayacağı değişikliklere değinmemişsiniz
Merhaba Burak, aradığın konuyu ВИНИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ 2 dersimizde bulabilirsin.
Merhabalar bir şey sormak istiyorum sanırım rusçada her ismi i hali olarak kullanıyoruz biliyorum tam anlatamadım o yüzden örnekle anlatmaya çalışacağım: türkçe: su içerim rusça: я пью воду türkçe: bir köpek isterim rusça: я хочу собаку verdiğim çeviriler doğru mudur cevaplarsanız çok sevinirim
Merhaba Murat bey, evet verdiğiniz örnekler doğru. Dediğiniz gibi Rusça'da -i hali gelmesi gereken isme her zaman ismin -i hali uygulanıyor. Yani ismin yalın hali kalmıyor. Aynı sizin verdiğiniz su örneğindeki gibi.
200 tane örnek lazım ya 1 soruda erkek dışı nötr çoğul lazım ve 200 tane
Merhabalar, kolay gelsin.Öncelikle çalışmalarınızda başarılar dilerim. Üçüncü örnekte -eğer Türkçe karşılığı Geniş Zaman olan bir cümle kurmak istiyorsak- sık sık belirteci ile birlikte 'yazmak' fiilinin sizin kullandığınız gibi geçmiş zamanda değil, şimdiki zamanda kullanılıp (пишет) yazılması gerekirdi. Bir de tümlecin (мне) cümlenin sonunda kullanılması pek yaygın bir durum değil. Saygılarımla.
Merhaba Buryat, evet "yazar" değil "yazardı" olacaktı. Yazardı olarak düzelttim. Düzeltmeniz için teşekkür ederim.
Hocam,bir sorum daha olacakdı.Mujskoy rod da cansız isimler değişmiyor.Amma я не считаю года bu cümle de değişiyor.Bu bir istisna mı?
Merhaba,Hocam.Мужской род da исключение var mı?Mesela "певец" Винительный Падеж de "певца"oluyor yalnış değilse.Bunun gibi örnekler var mı?
Merhaba, aslında исключение (istisna) Rusça'da her yerde vardır. Rusça istisnalar dilidir diyebiliriz. Verdiğiniz örneğe ek olarak aklıma gelenler; скворец - скворца (sığırcık, bir çeşit kuş) ve молодец - молодца (Babayiğit anlamında).
Selamun aleykum Ben Azerbaycandanım, işim ile ilgili yurt dışına Kazakistana geldim. Geldiğim 1 ay bile olmadı. Geldiğimde him bir şey konuşamıyordum şimdi az çok çok az konuşuyorum. Her gün işde sayt arıyordum bulamıyordum bulduklarım da istediğim gibi değildi Çok şükür ki sizin saytınzı buldum Bu gün tam emin oldum ki sizin saytınız bana ve yakınlarıma çok iyi gelecek. Teşekkürler güzel insanalr. Teşekkürler özümüz bir dinimiz dilimiz olan kardeşlerim. Teşekkürler.
Aleyküm Selam Azerbaycanlı kardeşimiz, yazdıklarınızı okuduğumuzda çok çok mutlu olduk. Biz de bu güzel sözleriniz için size çok teşekkür ederiz. Bizim sayfamızı birçok Azerbaycanlı kardeşimizin ziyaret ettiğini biliyoruz. Bu vesile ile Azerbaycan'daki tüm kardeşlerimize sevgi ve selamlarımızı yolluyoruz.
Merhabalar Oldukca guzel toparlayici bir calisma olmus. Tesekkurler. Bir de плошадь kelimesi ж.род olmasi lazm.
Teşekkür ederim, evet Площадь kelimesi sizin de dediğiniz gibi ж.род. Bu yüzden Женский Род başlığı altında yer alıyor.
Merhabalar öncelikle gerçekten çok açıklayıcı anlatmışsınız emeğinize sağlık. Ama çoğul durumda ne değişiklik oluyor o konu kafamı karıştırdı.
Merhaba, öncelikle teşekkür ederim. ВИНИТЕЛЬНЫЙ ПАДЕЖ 2 , yani bir sonraki dersimizde çoğul isimlerin –i halinde hangi ekleri aldıklarını görebilirsiniz.
vallahi tek söylenecek şey ALLAH razı olsun...
Merhaba Cemal bey, çok teşekkür ederim. ALLAH sizden de razı olsun. Umarım faydalı bir ders olmuştur.
ÇOK TEŞEKKÜR EDERİM. BÜYÜK BİR İYİLİĞİN ALTINA İMZA ATIYORSUNUZ.
Görüşünüz için ben çok teşekkür ederim Sayın ATABEY GÜRBULAK. Umarım biraz da olsa yardımcı olabiliyorumdur.
Я не получил твое смс сегодня. (Bugün sms'ini almadım) burada neden tvoy sms değilde tvoye sms ?
Merhaba Sayın ATABEY GÜRBULAK. Çok güzel bir soru sormuşsunuz. Evet burada СМС sonu C ile bitiyor ancak bu kelime İngilizce'den gelen "Short Message Service"in kısaltması (SMS) ve Rusçadaki karşılığı сообщение (haber,bildiri) bu yüzden orta(nötr) cins gibi çekiliyor. Ama смс'e смска diyenler de var.Eğer смска'yı kullansaydık bu sefer dişi cins gibi çekmemiz gerekecekti. Yani Я не получил твою смску сегодня. şeklinde söylememiz gerekecekti.
Elinize sağlık. Acaba fiillerin her iki haline birkaç örnek alabilirmiyiz? Teşekkür ederim.
Teşekkür ederim. Konunun altına fiillerle ilgili örnekler ekledim.
Açıklamalar yalın ve anlaşılır, emeğiniz için teşekkürler.
Yorumunuz için ben teşekkür ederim. Umarım faydalı olmuştur.
inci - 5.12.2021
emeğinize sağlık. bir sorum olacak rusçada ismin i halinin kullanıldığı 4 durum varmış sanırım ama onunla ilgili tam bir bilgi bulamadım. lütfen yazabilir misiniz.